Jaspis
Nazwa pochodzi od greckiego słowa "iaspis" - cętkowany kamień.
Skała osadowa, zbita, drobnoziarnista, zbudowana z chalcedonu i
kwarcu – występują one w zmiennych proporcjach. Zawiera różne
minerały spełniające rolę domieszek są to: hematyt, goethyt ,
magnetyt, mangan, chloryty, aktynolit, epidot, zoisyt. Związki
żelaza nadają jaspisom barwę brązową, żółtą, czerwoną lub zieloną.
- - Chemizm: SiO2
- - Układ krystalograficzny: trygonalny
- - Barwa: wszystkie barwy, pasiasty lub plamisty
- - Rysa: biała, żółta, brązowa, czerwona
- - Twardość w skali Mohsa: 6,5 -7
- - Gęstość: 2,58 -2,91 g/cm3
- - Łupliwość: brak
- - Przełam: haczykowaty, muszlowy
Jaspis jest odmianą chalcedonu, niekiedy jednak ze względu na
ziarnistą strukturę traktuje się go jako samodzielną grupę w obrębie
grupy kwarców.
Odmiany:
- - basanit - drobnoziarnisty, czarny. Stosowany przez
jubilerów do próby rysy.
- - jaspis agatowy - żółto, brązowo lub zielono nakrapiany,
zrośnięty z agatem.
- - jaspis egipski - (kwarc niklowy) silnie żółty i czerwony.
- - jaspis pejzażowy - brązowy, przypominający pejzaż rysunek
wywołany tlenkiem żelaza.
- - jaspis pasiasty - struktura warstwowa z szerszymi lub
węższymi pasami.
- - jaspis z Nunkirchen - białoszarawy, znaleziony w Nadrenii.
Barwiony błękitem berlińskim, jako "niemiecki lapis" - imituje
lapis lazuli.
- - mookait - z różowymi lub jasnoczerwonymi chmurkami.
Znaleziony w Australii.
- - rogowiec - bardzo drobnoziarnisty, szary, brązowoczerwony,
rzadziej zielony lub czarny.
- - silex - żółto i brązowoczerwono plamisty lub pasiasty.
- - unakit - zielono różowa odmiana zbudowana z kwarcu i
chalcedonu.
Występowanie
Zazwyczaj w skałach osadowych w postaci drobnych wkładek; jako
wypełnienie szczelin lub żył oraz w postaci buł. Często występuje w
formie otoczaków w osadach aluwialnych i lodowcowych. Jest szeroko
rozpowszechniony, czasami tworzy duże wystąpienia o charakterze
złóżowym. Miejsca występowania: Meksyk, USA, Rosja - (Ural i Syberia),
Chiny, Indie. W Polsce - Niedźwiedzia Góra, k. Krzeszowic.
Zastosowanie
- - Materiał jubilerski,
- - materiał dekoracyjny, do wyrobu przedmiotów użytkowych i
artystycznych,.
- - atrakcyjne jego odmiany są poszukiwane przez
kolekcjonerów,
- - używany jako kamień okładzinowy
Ciekawostki
Pektorał którego używał Arcykapłan w Świątyni Jerozolimskiej był
ozdobiony dwunastoma szlachetnymi kamieniami. Każdy kamień symbolizował
jedno z dwunastu pokoleń Izraela. Jaspis symbolizował pokolenie Judy, z
którego wywodzi się Jezus. Św Jan w Apokalipsie użył jaspisu, jako
symbolu Chrystusa-Boga w Ap 4,3; Ap 21,18-19.
Źródło: Wikipedia.org