Jaspis

Nazwa pochodzi od greckiego słowa "iaspis" - cętkowany kamień. Skała osadowa, zbita, drobnoziarnista, zbudowana z chalcedonu i kwarcu – występują one w zmiennych proporcjach. Zawiera różne minerały spełniające rolę domieszek są to: hematyt, goethyt , magnetyt, mangan, chloryty, aktynolit, epidot, zoisyt. Związki żelaza nadają jaspisom barwę brązową, żółtą, czerwoną lub zieloną.

• - Chemizm: SiO2
• - Układ krystalograficzny: trygonalny
• - Barwa: wszystkie barwy, pasiasty lub plamisty
• - Rysa: biała, żółta, brązowa, czerwona
• - Twardość w skali Mohsa: 6,5 -7
• - Gęstość: 2,58 -2,91 g/cm3
• - Łupliwość: brak
• - Przełam: haczykowaty, muszlowy

Jaspis jest odmianą chalcedonu, niekiedy jednak ze względu na ziarnistą strukturę traktuje się go jako samodzielną grupę w obrębie grupy kwarców.

Odmiany:

• - basanit - drobnoziarnisty, czarny. Stosowany przez jubilerów do próby rysy.
• - jaspis agatowy - żółto, brązowo lub zielono nakrapiany, zrośnięty z agatem.
• - jaspis egipski - (kwarc niklowy) silnie żółty i czerwony.
• - jaspis pejzażowy - brązowy, przypominający pejzaż rysunek wywołany tlenkiem żelaza.
• - jaspis pasiasty - struktura warstwowa z szerszymi lub węższymi pasami.
• - jaspis z Nunkirchen - białoszarawy, znaleziony w Nadrenii. Barwiony błękitem berlińskim, jako "niemiecki lapis" - imituje lapis lazuli.
• - mookait - z różowymi lub jasnoczerwonymi chmurkami. Znaleziony w Australii.
• - rogowiec - bardzo drobnoziarnisty, szary, brązowoczerwony, rzadziej zielony lub czarny.
• - silex - żółto i brązowoczerwono plamisty lub pasiasty.
• - unakit - zielono różowa odmiana zbudowana z kwarcu i chalcedonu.

Występowanie

Zazwyczaj w skałach osadowych w postaci drobnych wkładek; jako wypełnienie szczelin lub żył oraz w postaci buł. Często występuje w formie otoczaków w osadach aluwialnych i lodowcowych. Jest szeroko rozpowszechniony, czasami tworzy duże wystąpienia o charakterze złóżowym. Miejsca występowania: Meksyk, USA, Rosja - (Ural i Syberia), Chiny, Indie. W Polsce - Niedźwiedzia Góra, k. Krzeszowic.

Zastosowanie

• - Materiał jubilerski,
• - materiał dekoracyjny, do wyrobu przedmiotów użytkowych i artystycznych,.
• - atrakcyjne jego odmiany są poszukiwane przez kolekcjonerów,
• - używany jako kamień okładzinowy

Ciekawostki

Pektorał którego używał Arcykapłan w Świątyni Jerozolimskiej był ozdobiony dwunastoma szlachetnymi kamieniami. Każdy kamień symbolizował jedno z dwunastu pokoleń Izraela. Jaspis symbolizował pokolenie Judy, z którego wywodzi się Jezus. Św Jan w Apokalipsie użył jaspisu, jako symbolu Chrystusa-Boga w Ap 4,3; Ap 21,18-19.

Źródło: Wikipedia.org